जब बाक्य मा संगिया, सर्वनाम, किरिया, बिसेसन, बचन, बिभक्ती, अबियय आदि मन के एती तेती परयोग करना, सही जगा मा उपयोग नइ करना इही ला बाक्य मा असुद्धी केहे जा सकथे।
बाक्य रचना के असुद्ध होय ले भाखा के परयोग मा गलत परभाव परथे। सुद्ध बाक्य रचना बियाकरन ले बँधाय रथे अउ बियाकरन मा सार्थक सब्द मन ऊपर बिचार करे जाथे। बाक्य रचना ला सुद्ध, सुग्घर अउ परभाव साली बनाय के खातिर संगिया, सर्वनाम, बिसेसन, किरिया, बचन, बिभक्ती, अबियय, आदि के सही जगा मा सुदध परयोग जरूरी होथे। कभू - कभू एक ध्वनि के गलत परयोग होय भर ले अर्थ के अनर्थ हो जथे। अइसन असुद्धी मन ले जरूर बाँचना चाही।
छत्तिसगढ़ी लिखे अउ बोले मा जउन ढंग ले गलती देखे बर मिलथे वोला अइसन ढंग ले समझ सकथन -
1. संज्ञा सम्बंधित अशुद्धियाँ -
अशुद्ध वाक्य - बुधवार के दिन तुहँर घर जाहूँ।
शुद्ध वाक्य - बुधवार के तुहँर घर जाहूँ।
अशुद्ध वाक्य - अपन ताकत के बल मा गाड़ी ले डरेस।
शुद्ध वाक्य - तैं अपन ताकत मा गाड़ी ले डरेस।
अशुद्ध वाक्य - मोर तन बदन मा आगी लगा देस।
शुद्ध वाक्य - मोर तन मा आगी लगा देथस।
अशुद्ध वाक्य - जाड़ घरी के मौसम आगे।
शुद्ध वाक्य - जाड़ घरी आगे।
अशुद्ध वाक्य - रोज दिन के लड़ई बने नइ लागे।
शुद्ध वाक्य - रोज के लड़ई बने नइ लागे।
अशुद्ध वाक्य - बादर उठे हे अब्बड़ के गिरही।
शुद्ध वाक्य - बादर उठे हे अब्बड़ के पानी गिरही।
अशुद्ध वाक्य - कालिच पलोय हँव, आज बर खेत झुखागे।
शुद्ध वाक्य - कालिच पानी पलोय हँव, आज बर खेत झुखागे।
अशुद्ध वाक्य - सेमी अब्बड़ फइलथे, फरे बर घलो रटरटउवाँ ए।
शुद्ध वाक्य - सेमी - नार अब्बड़ फइलथे, फरे बर घलो रटरटउवाँ ए।
अशुद्ध वाक्य - डिलवा खेत ला एक बीता गहिरी खनवाए ला परही ।
शुद्ध वाक्य - डिलवा खेत ला एक बीता गहिरी खंती खनवाए ला परही।
अशुद्ध वाक्य - रमायन के पूजा होत है, सब कोनों गाहू।
शुद्ध वाक्य - रमायन के पूजा होत हे, सब कोनों आरती गाहू।
अशुद्ध वाक्य - तनले झरना कस पसीना ओगरे।
शुद्ध वाक्य - तन ले झिरिया कस पसीना ओगरे।
अशुद्ध वाक्य - सरी खार हा परिया परगे।
शुद्ध वाक्य - सरी खेत हा परिया परगे।
अशुद्ध वाक्य - पिरित के रददा कटारी के नोंक आय।
शुद्ध वाक्य - पिरित के रद्दा कटारी के धार आय।
अशुद्ध वाक्य - बेटी पर घर के पूँजी होथे।
शुद्ध वाक्य - बेटी पर घर के धन होथे।
अशुद्ध वाक्य - नाँगर जोते बर गेहे।
शुद्ध वाक्य - खेत जोते बर गेहे।
अशुद्ध वाक्य - चिटियागे हाबे कुरथा निच्चट।
शुद्ध वाक्य - कुरथा निच्चट चिटियागे हाबे।
अशुद्ध वाक्य - कभू अबिरथा गियान नइ जाय।
शुद्ध वाक्य - गियान कभू अबिरथा नइ जाय।
अशुद्ध वाक्य - बैरी हो गेहे मनखे मनखे बर आज।
शुद्ध वाक्य - मनखे आज मनखे बर बैरी हो गेहे।
अशुद्ध वाक्य - बड़े - बड़े पेड़ के डारा मन टूटगें।
शुद्ध वाक्य - पेड़ के बड़े - बड़े डारा मन टूटगे।
2. सर्वनाम सम्बंधित अशुद्धियाँ -
अशुद्ध वाक्य - तोर गुस्सा मा तोर अवाज बाढ़ जाथे।
शुद्ध वाक्य - गुस्सा मा तोर अवाज बाढ़ जाथे।
अशुद्ध वाक्य - ओकर बबा वो धरमदास आए ना?
शुद्ध वाक्य - ओकर बबा धरमदास आए ना?
अशुद्ध वाक्य - तोर अपन बुता ला तो सीध करले।
शुद्ध वाक्य - तोर बुता ला तो सीध करले।
अशुद्ध वाक्य - मे पढ़ावत हों अउ ते अपन नींद भाँजत हस।
शुद्ध वाक्य - मे पढ़ावत हों अउ नींद भाँजत हस।
अशुद्ध वाक्य - पढ़ही तउन पास होही।
शुद्ध वाक्य - जउन पढ़ही तउन पास होही।
अशुद्ध वाक्य - बिसाखा जेवन जे के उठिस अउ अइस है।
शुद्ध वाक्य - बिसाखा जेवन जे के उठिस अउ वोहा अइस हे।
अशुद्ध वाक्य - मिट्ठी जान के आमा लगाय रेहेंव अम्मट निकलगे।
शुद्ध वाक्य - मिट्ठी जान के आमा लगाय रेहेव तउनो अम्मट निकलगे।
अशुद्ध वाक्य - मोर घर मा रहिके हमी ला डरवात है।
शुद्ध वाक्य - हमर घर मा रहिके हमी ला डरवात हे।
अशुद्ध वाक्य - ओ मन के अउ का बुता।
शुद्ध वाक्य - उँकर मन के अउ का बुता।
अशुद्ध वाक्य - तुम जाहू।
शुद्ध वाक्य - तुमन जाहू।
अशुद्ध वाक्य - ते तोर घर जा।
शुद्ध वाक्य - ते अपन घर जा।
अशुद्ध वाक्य - एकर मन के गोठ सनंद नइ परे।
शुद्ध वाक्य - इंकर मन के गोठ सनंद नइ परे।
अशुद्ध वाक्य - कोने आए रिहिसे।
शुद्ध वाक्य - कोन आए रिहिसे।
अशुद्ध वाक्य - तुम मन ला कोन समझाही।
शुद्ध वाक्य - तुमन ला कोन समझाही।
अशुद्ध वाक्य - हमूँ जाहूँ।
शुद्ध वाक्य - महूँ जाहूँ।
3. बिसेसन सम्बंधित अशुद्धियाँ -
अशुद्ध वाक्य - अइसन मा बने सही नियाँव कइसे होही।
शुद्ध वाक्य - अइसन मा सही नियाँव कइसे होही।
अशुद्ध वाक्य - गाँव भर ढिंढोरा पीट डरिस।
शुद्ध वाक्य - गांव भर ढिंढोरा पीट डरिस।
अशुद्ध वाक्य - छोटकुन अस कुरिया हाबे।
शुद्ध वाक्य - छोटकुन कुरिया हाबे।
अशुद्ध वाक्य - पँड़रहा मुहाँ बाबू चल दिस।
शुद्ध वाक्य - पँड़रहा बाबू चल दिस।
बिसेस 'बिसेसन मा हा' परत्यय लगाय ले अर्थ जइसे 'नइते के असन' हो जथे अउ 'मुहाँ' परत्यय के घलो इही अर्थ होथे।
अशुद्ध वाक्य - एकर कोनों अर्थ नइ है।
शुद्ध वाक्य - एकर कुछु अर्थ नइ हे।
अशुद्ध वाक्य - सफा जिनिस ला लानबे।
शुद्ध वाक्य - सब्बो जिनिस ला लानबे।
अशुद्ध वाक्य - बड़जान के बइठे हाबो।
शुद्ध वाक्य - बड़बेर के बइठे हाबों।
अशुद्ध वाक्य - भारी भूख लागत है।
शुद्ध वाक्य - बहुत भूख लागत हे।
अशुद्ध वाक्य - ओहा एक ठन गोंदा के माला पहिरइस।
शुद्ध वाक्य - ओहा गोंदा के एक ठन माला पहिरइस।
अशुद्ध वाक्य - अभी तक नइ हस?
शुद्ध वाक्य - अभी तक नइ गेहस?
अशुद्ध वाक्य - काली नवाँ पानी तुमन खाहू।
शुद्ध वाक्य - काली तुमन नवाँ पानी खाहू।
अशुद्ध वाक्य - कते उहाँ जाए के रद्दा आय।
शुद्ध वाक्य - उहाँ जाए के रद्दा कते आय।
4. किरिया सम्बंधित अशुद्धियाँ -
अशुद्ध वाक्य - कोन खोजे ढूँढ़े बर जाही।
शुद्ध वाक्य - कोन खोजे बर जाही।
अशुद्ध वाक्य - ये बुता तोर ले नइ होवाय सके।
शुद्ध वाक्य - ये बुता तोर ले नइ होवाय।
अशुद्ध वाक्य - अइसन संभो हो सकत।
शुद्ध वाक्य - अइसन संभो हे।
अशुद्ध वाक्य - बिहिनियाँ रेगे - चले ले तन ला फायदा होथे।
शुद्ध वाक्य - बिहिनियाँ रेगे ले तन ला फायदा होथे।
अशुद्ध वाक्य - मितान घर ले भजिया अउ चाहा पी के आत हन।
शुद्ध वाक्य - मितान घर ले भजिया खाके अउ चाहा पी के आत न।
अशुद्ध वाक्य - मे तो नोनी ले बात अउ रूप देखेव।
शुद्ध वाक्य - मे तो नोनी ले बात करेव अउ ओकर रूप देखेंव।
अशुद्ध वाक्य - जेवन जेते भार चाहा नास्ता नइ खा सका।
शुद्ध वाक्य - जेवन जेते भार न चाहा पी सकों न नास्ता खा सको।
अशुद्ध वाक्य - ओ तो एसो पास बर जम के भिड़े है।
शुद्ध वाक्य - ओ तो एसो पास होय बर जम के पिड़े हे।
अशुद्ध वाक्य - कोदू हा पुन दिस।
शुद्ध वाक्य - कोदू हा पुन करिस।
अशुद्ध वाक्य - मे तोला मारहुंच कसम करे हंव।
शुद्ध वाक्य - मे तोला मारहुंच कसम खाय हंव।
अशुद्ध वाक्य - मोर उपर भरोसा राखना।
शुद्ध वाक्य - मोर उपर भरोसा करना।
अशुद्ध वाक्य - रामु हा घर उचावत हे।
शुद्ध वाक्य - रामु हा घर बनावत हे।
अशुद्ध वाक्य - परतिगियाँ खाय हस।
शुद्ध वाक्य - परतिगियाँ करे हस।
अशुद्ध वाक्य - फसल ला खवा डरिस।
शुद्ध वाक्य - फसल ला चरा डरिस।
अशुद्ध वाक्य - मुरुख संग का मुहूँ जोरथस।
शुद्ध वाक्य - मुरुख संग का मुहूँ लगाथस।
अशुद्ध वाक्य - बइठका मा बिरोध देखइस।
शुद्ध वाक्य - बइठका मा बिरोध करिस।
अशुद्ध वाक्य - जोखा बनाबे तभे तो बनही।
शुद्ध वाक्य - जोखा मड़ाबे तभे तो बनही।
5. बिभक्ति चिन्हा सम्बंधित अशुद्धियाँ -
अशुद्ध वाक्य - महूं हा दुकान धरे हो।
शुद्ध वाक्य - भहूँ दुकान धरे हो।
अशुद्ध वाक्य - बरसात घरी मा मेचका नरियाथे।
शुद्ध वाक्य - बरसात घरी मेचका नरियाथे।
अशुद्ध वाक्य - ते चिट्टी ला लिखत हस।
शुद्ध वाक्य - ते चिट्ठी लिखत हस।
अशुद्ध वाक्य - पनही ले के तला बने है।
शुद्ध वाक्य - पनही के तला बने हे।
अशुद्ध वाक्य - टूरा रोटी खाइस।
शुद्ध वाक्य - टूरा हा रोटी खइस।
अशुद्ध वाक्य - बोहात ले पानी गिरिस।
शुद्ध वाक्य - गली मा बोहात ले पानी गिरिस।
अशुद्ध वाक्य - एसो जम्मों करजा चुकती करहूँ।
शुद्ध वाक्य - एसो जम्मो करजा ला चुकती करहूँ।
अशुद्ध वाक्य - चाल - कीरा परे है।
शुद्ध वाक्य - चाल मा कीरा परे हे।
अशुद्ध वाक्य - पइसा हा पइसा कमाथे।
शुद्ध वाक्य - पइसा ला पइसा कमाथे।
अशुद्ध वाक्य - भँइस्सा के सींग, भैइस्सच ला बोझा होथे।
शुद्ध वाक्य - भँइस्सा के सींग, भैइस्सच बर बोझा होथे।
अशुद्ध वाक्य - खाए ला नून - भात, बताए ला बरी - भात।
शुद्ध वाक्य - खाए बर नून - भात, बताए बर बरी - भात।
अशुद्ध वाक्य - धनवंता ला सतनच्चा बाढ़गे।
शुद्ध वाक्य - धनवंता ले सतनच्चा बाढ़गे।
अशुद्ध वाक्य - छोटे बेटा ला नउकरी लग गे।
शुद्ध वाक्य - छोटे बेटा के नउकरी लग गे।
अशुद्ध वाक्य - परान पइसा के खातिर घलो चल देथे।
शुद्ध वाक्य - पइसा के खातिर परान घलो चल देथे।
अशुद्ध वाक्य - काम नाम ले बाढ़थे।
शुद्ध वाक्य - काम ले नाम बाढ़ थे।
अशुद्ध वाक्य - रावन बीस आँखी के नइ रिहिसे।
शुद्ध वाक्य - रावन के बीस आँखी नइ रिहिसे।
अशुद्ध वाक्य - लद्दी कमल ले उबजथे।
शुद्ध वाक्य - लद्दी ले कमल उबजथे।
6. अबियय संबंधित अशुद्धियाँ -
अशुद्ध वाक्य - तें तो भलुक गेस फेर मोला काबर ले गेस।
शुद्ध वाक्य - तें तो गेस फेर मोला काबर ले गेस।
अशुद्ध वाक्य - अपन तो अइस अउ बल्कि लइका ला नइ लइस।
शुद्ध वाक्य - अपन तो अइस अउ लइका ला नइलइस।
अशुद्ध वाक्य - अपन गिस फेर तभो मोला नइ बलइस।
शुद्ध वाक्य - अपन गिस तभी मोला नइ बलइस।
अशुद्ध वाक्य - हावा संग बादर भलुक उड़ागे।
शुद्ध वाक्य - हावा संग बादर उड़ागे।
अशुद्ध वाक्य - बिही फरे हे फेर तभो ले कमती फरे है।
शुद्ध वाक्य - बिही फरे हे फेर कमती फरे हे।
अशुद्ध वाक्य - वो तो बइठे रिहिसे राम नइ भजिस।
शुद्ध वाक्य - वो तो बइठे रिहिसे फेर राम नइ भजिस।
अशुद्ध वाक्य - कनवाँ, खोरवा, भैरा गिन हैं।
शुद्ध वाक्य - कनवा, खेरवा अउ भैरा गिन है।
अशुद्ध वाक्य - काली आए रेहेव ते नइ मिलेस।
शुद्ध वाक्य - काली आए रेहव तभो ते नइ मिलेस।
अशुद्ध वाक्य - ये गिस ओ काबर गिस।
शुद्ध वाक्य - ये गिस तब वो काबर गिस।
अशुद्ध वाक्य - दाँत हाबे हालत हाबे।
शुद्ध वाक्य - दाँत हाबे तउनो हालत हाबे।
अशुद्ध वाक्य - वोला बलाए रेहेंव, अब ले नइ अइस।
शुद्ध वाक्य - वोला बलाए रेहेव, अभी तक नइ अइस।
अशुद्ध वाक्य - वो किहिस अउ चल दिस तभो ते नई गेस।
शुद्ध वाक्य - वो किहिस अउ चल दिस फेर ते नइ गेस।
अशुद्ध वाक्य - लोगन रमायन पढ्थें तभो ले देखावच पढ़थे।
शुद्ध वाक्य - लोगन रमायन पढ्थें तहू ला देखावच पदथे।
अशुद्ध वाक्य - नो जानों, अनगइहाँ हरे।
शुद्ध वाक्य - नइ जानों, अनगइहाँ हरे।
बिसेस 'नो' के पररियोग है नइत का होथे, जइसे 'नोहे, नोहरे'
7. नित्य संबंधी अबियय -
अशुद्ध वाक्य - टोंटा के आत ले खाही अजीरन तो होबे करही।
शुद्ध वाक्य - टोंटा के आत ले खाही तब अजीरन तो होबेकरही।
अशुद्ध वाक्य - जइसे मे आएँव वहू पहुँचगे।
शुद्ध वाक्य - जइसे मे आएँव वइसने वह पहुँचगे।
अशुद्ध वाक्य - वो इमानदार हे वसने मिहिनती घलो है।
शुद्ध वाक्य - वो जसने इमानदार हे वसने मिहिनती घलो हे।
अशुद्ध वाक्य - माटी कचरा ला पचाथे - सोना घलो उगलथे।
शुद्ध वाक्य - माटी कचरा ला पचाथे अउ सोना घलो उगलथे।
संगिया, सर्वनाम, विशेषन और किरिया के बचन संबंधित अशुद्धि
1. संगिया संबंधित अशुद्धि -
अशुद्ध वाक्य - छेरका - छेरकिन के ददा मन चल दिस।
शुद्ध वाक्य - छेरका - छेरकिन के ददा चल दिस।
अशुद्ध वाक्य - एकोठन गाय मन नइ आए है।
शुद्ध वाक्य - एकोठन गाय नइ आए हे।
अशुद्ध वाक्य - इही फूल - ला माला बनाके पहिरथे।
शुद्ध वाक्य - इही फूल मन ला माला बनाके पहिरथे।
अशुद्ध वाक्य - रावन के आँखी मन बीस ठन नइ रिहिसे।
शुद्ध वाक्य - रावन के बीस आँखी नइ म रिहिसे।
2. सर्वनाम असुद्धी -
अशुद्ध वाक्य - वो हा का बुता कमाही।
शुद्ध वाक्य - वो मन का बुता कमाही।
अशुद्ध वाक्य - कोन आय रिहिन।
शुद्ध वाक्य - कोन - कोन आय रिहिन।
अशुद्ध वाक्य - अपने चाल ला चिन्हाँ डरिन।
शुद्ध वाक्य - अपने मन चाल ला चिन्हाँ डरिन।
अशुद्ध वाक्य - सबो मन भागहीं।
शुद्ध वाक्य - सबो झन भागहीं।
अशुद्ध वाक्य - सब्बो मन नाचत रिहिन।
शुद्ध वाक्य - सब्बो कोनों नाचत रिहिन।
3. बिसेसन असुद्धी -
अशुद्ध वाक्य - सब झन अपन बिचार बताय।
शुद्ध वाक्य - सब झन अपन - अपन बिचार बताय।
अशुद्ध वाक्य - बरतिया टूरा मन बिलवा हैं।
शुद्ध वाक्य - बरतिया टूरा मन बिलवा - बिलवा।
अशुद्ध वाक्य - तरिया के कमल फूल मन लालेच हे।
शुद्ध वाक्य - तरिया के कमल - फूल मन लालेच - लाल हे।
अशुद्ध वाक्य - नानकन बात मन सकला के बड़ेजन हो जथे।
शुद्ध वाक्य - नाननान बात मन सकला के बड़ेजन हो जथें।
अशुद्ध वाक्य - खोचकच मा पानी हाले।
शुद्ध वाक्य - खोचकच - खोचका मा पानी हाबे।
4. किरिया संबंधित असुद्धी -
अशुद्ध वाक्य - कोन कोन आय रिहिसे।
शुद्ध वाक्य - कोन कोन आए रिहिन।
अशुद्ध वाक्य - कतको सगा - सजन अइस।
शुद्ध वाक्य - कतको सगा - सजन अइन।
अशुद्ध वाक्य - वो तो जाहीं।
शुद्ध वाक्य - ओ तो जाही।
अशुद्ध वाक्य - वो खेत गेहें।
शुद्ध वाक्य - ओ खेत गेहे।
अशुद्ध वाक्य - लइका मन ला सीख - सिखौना बताथव।
शुद्ध वाक्य - लइका मन सीख - सिखौना बतावत हँव।
5. अर्थ दूसित परयोग -
अशुद्ध वाक्य - बहुत अकन झन विरोध करत है।
शुद्ध वाक्य - बहुत झन बिरोध करत हे।
अशुद्ध वाक्य - बछरू पियासे हे, पानी देखा दे।
शुद्ध वाक्य - बछरू पियासे हे, पानी पिया दे।
अशुद्ध वाक्य - मोरवाला कुरिया धुर्रागे हाबे।
शुद्ध वाक्य - मोर कुरिया धुर्रागे हाबे।
अशुद्ध वाक्य - बलहीवाली गइया हा मरखंढ़िन है।
शुद्ध वाक्य - बलही गइया मरखंढिन है।
6. करम (कर्म) संबंधित असुद्धी -
अशुद्ध वाक्य - गहिरी तरिया हो गेहे।
शुद्ध वाक्य - तरिया गहिरी हो गेहे।
अशुद्ध वाक्य - सियान - लइका जम्मों चल दिन।
शुद्ध वाक्य - लइका - सियान जम्मो चल दिन।
अशुद्ध वाक्य - कसउटी जिनगी के बिपदा आय।
शुद्ध वाक्य - बिपदा जिनगी के कसउटी आय।
अशुद्ध वाक्य - अँधियारी अमावस के रात मा जाही।
शुद्ध वाक्य - अमावस के अँधियारी रात मा जाही।
7. करम संखिया संबंधित असुद्धी -
अशुद्ध वाक्य - 2 रइया
शुद्ध वाक्य - दुसरइया
अशुद्ध वाक्य - 3 ररइया
शुद्ध वाक्य - तिसरइया
अशुद्ध वाक्य - 4 थइया
शुद्ध वाक्य - चउँथइया
बाँकी जम्मो संखिया बर हिंदी सरिख वा परत्यय के परयोग करे जाथे, जइसे - पाँचवाँ, छटवाँ, सातवाँ, आठवाँ, नौवाँ आदि।
अशुद्ध वाक्य - 2 सर
शुद्ध वाक्य - दुसर
अशुद्ध वाक्य - 3 सर
शुद्ध वाक्य - तिसर
अशुद्ध वाक्य - 1 लउता
शुद्ध वाक्य - एकलउता
इन्हें भी पढ़ें -
• छत्तीसगढ़ी जोड़ी शब्द
• छत्तीसगढ़ी लिंग
• छत्तीसगढ़ी कारक एवं विभक्ति
0 Comments